İade ve Değişim
4077 SAYILI TÜKETICININ KORUNMASI HAKKINDA KANUN
BIRINCI KISIM
Amaç, Kapsam, Tanimlar
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amaci, kamu yararina uygun olarak tüketicinin saglik ve güvenligi ile ekonomik çikarlarini koruyucu, aydinlatici, egitici, zararlarini tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasini saglayici önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girisimlerini özendirmek ve bu konudaki politikalarin olusturulmasinda gönüllü örgütlenmeleri tesvik etmeye iliskin hususlari düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, birinci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarinda tüketicinin taraflardan birini olusturdugu her türlü tüketici islemini kapsar.
Tanimlar
Madde 3 - Bu Kanunun uygulamasinda;
a) Bakanlik: Sanayi ve Ticaret Bakanligini,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanini,
c) Mal: Alis-verise konu olan tasinir esyayi, konut ve tatil amaçli tasinmaz mallari ve elektronik ortamda kullanilmak üzere hazirlanan yazilim, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi mallari,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karsiliginda yapilan mal saglama disindaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kisiyi,
f) Satici: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsaminda tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kisileri,
g) Saglayici: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsaminda tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kisileri,
h) Tüketici islemi: Mal veya hizmet piyasalarinda tüketici ile satici-saglayici arasinda yapilan her türlü hukuki islemi,
i) Imalatçi-Üretici: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarini üretenler ile mal üzerine kendi ayirt edici isaretini, ticari markasini veya unvanini koyarak satisa sunanlari,
j) Ithalatçi: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarini yurt disindan getirerek satisa sunan gerçek veya tüzel kisiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatlari geregi tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kurulusu ve finansman sirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettigi ya da pazarladigi malin/hizmetin tanitimini yaptirmak, satisini artirmak veya imajini yaratip güçlendirmek amaciyla hazirlattigi, içinde firmasinin ya da mal/hizmet markasinin yer aldigi reklamlari yayinlatan, dagitan ya da baska yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kisiyi,
m) Reklamci: Ticari reklam ve ilânlari reklam verenin duydugu ihtiyaç dogrultusunda hazirlayan ve reklam veren adina yayinlanmasina aracilik eden ticari iletisim uzmani gerçek ya da tüzel kisiyi,
n) Mecra kurulusu: Ticari reklam veya ilâni hedef kitleye ulastiran iletisim kanallarinin ya da her türlü aracin sahibi, isleticisi veya kiralayicisi olan gerçek veya tüzel kisiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, isleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, isaretleme, etiketleme ve uygunluk degerlendirilmesi islemleri hususlarindan biri veya birkaçini belirten ilgili Bakanlik tarafindan Resmi Gazetede yayimlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulmasi zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunmasi amaciyla kurulan dernek, vakif veya bunlarin üst kuruluslarini, Ifade eder .
IKINCI KISIM
Tüketicinin Korunmasi ve Aydinlatilmasi
Ayipli mal
Madde 4- Ambalajinda, etiketinde, tanitma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarinda yer alan veya satici tarafindan bildirilen veya standardinda veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteligi etkileyen niceligine aykiri olan ya da tahsis veya kullanim amaci bakimindan degerini veya tüketicinin ondan bekledigi faydalari azaltan veya ortadan kaldiran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayipli mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malin teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayibi saticiya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözlesmeden dönme, malin ayipsiz misliyle degistirilmesi veya ayip oraninda bedel indirimi ya da ücretsiz onarim isteme haklarina sahiptir. Satici, tüketicinin tercih ettigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarindan biri ile birlikte ayipli malin neden oldugu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanimdaki diger mallarda zarara neden olan hallerde imalatçi-üreticiden tazminat isteme hakkina da sahiptir.
I malatçi-üretici, satici, bayi, acente, ithalatçi ve 10 uncu maddenin besinci fikrasina göre kredi veren ayipli maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarindan dolayi müteselsilen sorumludur. Ayipli malin neden oldugu zarardan dolayi birden fazla kimse sorumlu oldugu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satilan malin ayipli oldugunun bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldirmaz.
Bu madde ile ayiba karsi sorumlu tutulanlar, ayiba karsi daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemislerse, ayipli maldan sorumluluk, ayip daha sonra ortaya çikmis olsa bile malin tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yillik zamanasimina tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçli tasinmaz mallarda bes yildir. Ayipli malin neden oldugu her türlü zararlardan dolayi yapilacak talepler ise üç yillik zamanasimina tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malin piyasaya sürüldügü günden baslayarak on yil sonra ortadan kalkar. Ancak, satilan malin ayibi, tüketiciden saticinin agir kusuru veya hile ile gizlenmisse zamanasimi süresinden yararlanilamaz.
Ayipli malin neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler disinda, ayipli oldugu bilinerek satin alinan mallar hakkinda yukaridaki hükümler uygulanmaz.
Satisa sunulacak ayipli mal üzerine ya da ambalajina, imalatçi veya satici tarafindan tüketicinin kolaylikla okuyabilecegi sekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulmasi zorunludur. Yalnizca ayipli mal satilan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayipli mal satisina, tüketicinin bilebilecegi sekilde tahsis edilmis yerlerde bu etiketin konulma zorunlulugu yoktur. Malin ayipli oldugu hususu, tüketiciye verilen fatura, fis veya satis belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanun hükümleri uygulanir.
Bu hükümler, mal satisina iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanir.
Ayıplı hizmet
Madde 4/A- Saglayici tarafindan bildirilen reklam ve ilânlarinda veya standardinda veya teknik kuralinda tespit edilen nitelik veya niteligi etkileyen niceligine aykiri olan ya da yararlanma amaci bakimindan degerini veya tüketicinin ondan bekledigi faydalari azaltan veya ortadan kaldiran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayipli hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildigi tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayibi saglayiciya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözlesmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayip oraninda bedel indirimi haklarina sahiptir. Tüketicinin sözlesmeyi sona erdirmesi, durumun geregi olarak hakli görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarindan biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen sartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Saglayici, tüketicinin seçtigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Saglayici, bayi, acente ve 10 uncu maddenin besinci fikrasina göre kredi veren, ayipli hizmetten ve ayipli hizmetin neden oldugu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarindan dolayi müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayipli oldugunun bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldirmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemis ise, ayip daha sonra ortaya çikmis olsa bile ayipli hizmetten dolayi yapilacak talepler hizmetin ifasindan itibaren iki yillik zamanasimina tabidir. Ayipli hizmetin neden oldugu her türlü zararlardan dolayi yapilacak talepler ise üç yillik zamanasimina tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayibi, tüketiciden saglayicinin agir kusuru veya hile ile gizlenmisse zamanasimi süresinden yararlanilamaz.
Ayipli hizmetin neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler disinda, ayipli oldugu bilinerek edinilen hizmetler hakkinda yukaridaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet saglamaya iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanir.
Satıştan Kaçınma
Madde 5- Üzerinde "numunedir" veya "satilik degildir" ibaresi bulunmayan bir malin; ticarî bir kurulusun vitrininde, rafinda veya açikça görülebilir herhangi bir yerinde teshir edilmesi halinde satici bu mallarin satisindan kaçinamaz.
Hizmet saglamada da hakli bir sebep olmaksizin kaçinilamaz.
Aksine bir teamül, ticarî örf veya adet yoksa, satici bir mal veya hizmetin satisini o mal veya hizmetin kendisi tarafindan belirlenen miktar, sayi veya ebat gibi kosullara ya da baska bir mal veya hizmetin satin alinmasina bagli kilamaz.
Diger mal satisi ve hizmet saglama sözlesmelerinde de bu hüküm uygulanir.
Sözlesmelerdeki haksiz sartlar
Madde 6- Satici veya saglayicinin tüketiciyle müzakere etmeden, tek tarafli olarak sözlesmeye koydugu, taraflarin sözlesmeden dogan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralina aykiri düsecek biçimde tüketici aleyhine dengesizlige neden olan sözlesme kosullari haksiz sarttir.
Taraflardan birini tüketicinin olusturdugu her türlü sözlesmede yer alan haksiz sartlar tüketici için baglayici degildir.
Eger bir sözlesme sarti önceden hazirlanmissa ve özellikle standart sözlesmede yer almasi nedeniyle tüketici içerigine etki edememisse, o sözlesme sartinin tüketiciyle müzakere edilmedigi kabul edilir.
Sözlesmenin bütün olarak degerlendirilmesinden, standart sözlesme oldugu sonucuna varilirsa, bu sözlesmedeki bir sartin belirli unsurlarinin veya münferit bir hükmünün müzakere edilmis olmasi, sözlesmenin kalan kismina bu maddenin uygulanmasini engellemez.
Bir satici veya saglayici, bir standart sartin münferiden tartisildigini ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazili olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözlesmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözlesmede bulunmasi gereken sartlardan bir veya birkaçinin bulunmamasi durumunda eksiklik sözlesmenin geçerliligini etkilemez. Bu eksiklik satici veya saglayici tarafindan derhal giderilir.
Bakanlik standart sözlesmelerde yer alan haksiz sartlarin tespit edilmesine ve bunlarin sözlesme metninden çikartilmasinin saglanmasina iliskin usul ve esaslari belirler.
Taksitle satis
Madde 6/A- Taksitle satis, satim bedelinin en az iki taksitle ödendigi ve malin veya hizmetin sözlesmenin düzenlendigi anda teslim veya ifa edildigi satim türüdür.
Taksitle satis sözlesmesinin yazili sekilde yapilmasi zorunludur. Sözlesmede bulunmasi gereken asgari kosullar asagida gösterilmistir:
a) Tüketicinin ve satici veya saglayicinin isim, unvan, açik adresleri ve varsa erisim bilgileri,
b) Malin veya hizmetin Türk Lirasi olarak vergiler dahil pesin satis fiyati,
c) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek Türk Lirasi olarak toplam satis fiyati,
d) Faiz miktari, faizin hesaplandigi yillik oran ve sözlesmede belirlenen faiz oraninin yüzde otuz fazlasini geçmemek üzere gecikme faizi orani,
e) Pesinat tutari,
f) Ödeme plani,
g) Borçlunun temerrüde düsmesinin hukuki sonuçlari.
Satici veya saglayici, bu bilgilerin sözlesmede yer almasini saglamak ve taraflar arasinda akdedilen sözlesmenin bir nüshasini tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözlesmeden ayri olarak kiymetli evrak niteliginde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için ayri ayri olacak sekilde ve sadece nama yazili olarak düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satislarda; tüketici, borçlandigi toplam miktari önceden ödeme hakkina sahiptir. Tüketici ayni zamanda, bir taksit miktarindan az olmamak sartiyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satici, ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satici veya saglayici, taksitlerden birinin veya birkaçinin ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasini talep etme hakkini sakli tutmussa, bu hak; ancak saticinin veya saglayicinin bütün edimlerini ifa etmis olmasi durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düsmesi ve ödenmeyen taksit toplaminin satis bedelinin en az onda biri olmasi halinde kullanilabilir. Ancak saticinin veya saglayicinin bu hakkini kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarisinda bulunmasi gerekir.
Sözlesme sartlari tüketici aleyhine hiçbir sekilde degistirilemez.
Devre tatil
Madde 6/B- Devre tatil sözlesmeleri, en az üç yil süre için yapilan ve bu süre zarfinda yil içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayidaki tasinmazin kullanim hakkinin devri ya da devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasinin tüketiciye verilmesi zorunlu, yazili sözlesme ya da sözlesmeler grubudur.
Devre tatil sözlesmelerine iliskin usul ve esaslari Bakanlik belirler.
Paket tur
Madde 6/C- Paket tur sözlesmeleri; ulastirma, konaklama ve bunlara yardimci sayilmayan diger turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her seyin dahil oldugu fiyatla satilan veya satis taahhüdü yapilan ve hizmeti yirmidört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayi içeren ve bir nüshasinin tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmis yazili sözlesmelerdir.
Paket tur sözlesmelerine iliskin usul ve esaslari Bakanlik belirler.
Kampanyalı Satış
Madde 7- Kampanyali satis, gazete, radyo, televizyon ilâni ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara istirakçi kabul edilmesi ve malin veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapilan satimdir.
Kampanyali satislar Bakanligin izni ile yapilir. Bakanlik hangi tür satislarin izne tabi olacagini, ön ödeme, taksit miktari, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatirilacak teminat ile kampanyali satislarda uyulmasi gereken usul ve esaslari tespit eder.
Ilan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatinin veya ifasinin hiç ya da geregi gibi yapilmamasi durumunda, satici, saglayici, bayi, acente, imalatçi-üretici, ithalatçi ve 10 uncu maddenin besinci fikrasina göre kredi veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan ayrilmaya karar verdikten sonra kampanyayi düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek sartiyla tüketicinin o ana kadar ödedigi tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayi düzenleyen, kampanyali satislarda düzenlenecek yazili sözlesmede, 6/A maddesinin ikinci fikrasinda belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitis tarihi" ve "mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve sekli"ne iliskin bilgileri de içeren sözlesmenin bir nüshasini tüketiciye vermek zorundadir.
Sözlesmede aksi kararlastirilmadikça, ön ödeme tutari, mal veya hizmetin satis bedelinin yüzde kirkindan fazla olamaz.
Kampanyali satislarda malin teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayi asamaz. Konut ve tatil amaçli tasinmaz mallar için bu süre otuz aydir.
Tüketicinin ödemeye iliskin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malin teslimi ya da hizmetin ifasi, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapilmak zorundadir.
Kampanyali taksitle satislarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanir.
Kapıdan satış
Madde 8- Kapidan satis; isyeri, fuar, panayir gibi satis mekanlari disinda yapilan satimlardir.
Bakanlik, kapidan satis yapacaklarda aranilacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapidan satislari ve kapidan satislara iliskin uygulama usul ve esaslarini belirler.
Bu tür satislarda; tüketici, teslim aldigi tarihten itibaren yedi gün içinde mali kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altina girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satiminda ise bu süre, sözlesmenin imzalandigi tarihten itibaren baslar. Bu süre dolmadan satici veya saglayici, kapidan satis islemine konu mal veya hizmet karsiliginda tüketiciden herhangi bir isim altinda ödeme yapmasini veya borç altina sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satici, cayma bildirimi kendisine ulastigi andan itibaren yirmi gün içerisinde mali geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malin mutat kullanimi sebebiyle meydana gelen degisiklik ve bozulmalarindan sorumlu degildir.
Taksitle yapilan kapidan satislarda 6/A maddesi, kampanyali kapidan satislarda 7 nci madde hükümleri ayrica uygulanir.
Kapidan satislarda saticinin ve saglayicinin yükümlülügü
Madde 9- Kapidan satis sözlesmelerinde, sözlesmede bulunmasi gereken diger unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceligine iliskin açiklayici bilgiler, cayma bildiriminin yapilacagi açik adres ve en az on alti punto ve koyu siyah harflerle yazilmis asagidaki ibare yer almak zorundadir:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldigi veya sözlesmenin imzalandigi tarihten itibaren yedi gün içerisinde mali veya hizmeti reddederek sözlesmeden cayma hakkinin var oldugunu ve cayma bildiriminin satici/saglayiciya ulasmasi tarihinden itibaren mali geri almayi taahhüt ederiz.
Tüketici, sahip oldugu haklarinin da yazili bulundugu sözlesmeyi imzalar ve kendi el yazisi ile tarihini yazar. Satici veya saglayici, bu bilgilerin sözlesmede yer almasini saglamak ve taraflar arasinda akdedilen sözlesmenin bir nüshasini tüketiciye vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre düzenlenmis bir sözlesmenin ve malin tüketiciye teslim edildigini ispat saticiya veya saglayiciya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma hakkini kullanmak için yedi günlük süre ile bagli degildir.
Mesafeli sözlesmeler
Madde 9/A- Mesafeli sözlesmeler; yazili, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diger iletisim araçlari kullanilarak ve tüketicilerle karsi karsiya gelinmeksizin yapilan ve malin veya hizmetin tüketiciye aninda veya sonradan teslimi veya ifasi kararlastirilan sözlesmelerdir.
Mesafeli satis sözlesmesinin akdinden önce, ayrintilari Bakanlikça çikarilacak tebligle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindigini yazili olarak teyit etmedikçe sözlesme akdedilemez. Elektronik ortamda yapilan sözlesmelerde teyid islemi, yine elektronik ortamda yapilir.
Satici ve saglayici, tüketicinin siparisi kendisine ulastigi andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazili olarak bildirilmek kosuluyla en fazla on gün uzatilabilir.
Satici veya saglayici elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddî mallarin veya sunulan hizmetlerin teslimatinin ayipsiz olarak yapildigini ispatla yükümlüdür.
Cayma hakki süresince sözlesmeye konu olan mal veya hizmet karsiliginda tüketiciden herhangi bir isim altinda ödeme yapmasinin veya borç altina sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyecegine iliskin hükümler disinda kapidan satislara iliskin hükümler mesafeli sözlesmelere de uygulanir.
Satici veya saglayici cayma bildiriminin kendisine ulastigi tarihten itibaren on gün içinde almis oldugu bedeli, kiymetli evraki ve tüketiciyi bu hukukî islemden dolayi borç altina sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de mali geri almakla yükümlüdür.
Tüketici kredisi
Madde 10 - Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amaciyla kredi verenden nakit olarak aldiklari kredidir. Tüketici kredisi sözlesmesinin yazili olarak yapilmasi ve bu sözlesmenin bir nüshasinin tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasinda akdedilen sözlesmede öngörülen kredi sartlari, sözlesme süresi içerisinde tüketici aleyhine degistirilemez.
Sözlesmede;
a) Tüketici kredisi tutari,
b) Faiz ve diger unsurlarla birlikte toplam borç tutari,
c) Faizin hesaplandigi yillik oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diger masraflarin ayri ayri belirtildigi ödeme plani,
e) Istenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oraninin yüzde otuz fazlasini geçmemek üzere gecikme faizi orani,
g) Borçlunun temerrüde düsmesinin hukuki sonuçlari,
h) Kredinin vadesinden önce kapatilmasina iliskin sartlar,
i) Kredinin yabanci para birimi cinsinden kullandirilmasi durumunda, geri ödemeye iliskin taksitlerin ve toplam kredi tutarinin hesaplanmasinda, hangi tarihteki kurun dikkate alinacagina iliskin sartlar, yer alir.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçinin ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasini talep etme hakkini sakli tutmussa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmis olmasi durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düsmesi halinde kullanilabilir. Ancak kredi verenin bu hakkini kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarisinda bulunmasi gerekir. Tüketici kredisinin teminati olarak sahsi teminat verildigi hallerde, kredi veren, asil borçluya basvurmadan, kefilden borcun ifasini isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandigi toplam miktari önceden ödeyebilecegi gibi ayni zamanda vadesi gelmemis bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Bakanlik ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapilacaginin usul ve esaslarini belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satin alinmasi ya da belirli bir satici veya saglayici ile yapilacak satis sözlesmesi sarti ile vermesi durumunda satilan malin veya hizmetin hiç ya da zamaninda teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karsi satici veya saglayici ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kiymetli evraka baglamasi ya da krediyi kiymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altina almasi yasaktir. Bu yasaga ragmen tüketiciden bir kiymetli evrak alinacak olursa, tüketici bu kiymetli evraki kredi verenden geri istemek hakkina sahiptir. Ayrica, kredi veren kiymetli evrakin ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin ugradigi zarari tazmin etmekle yükümlüdür.
Kredi kartlari
Madde 10/A- Kredi karti ile mal veya hizmet alimi sonucu nakdi krediye dönüsen veya kredi karti ile nakit çekim suretiyle kullanilan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkinda 10 uncu maddenin ikinci fikrasinin (a), (b), (h) ve (i) bentleri ile dördüncü fikra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafindan tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fikrasinin (d) bendinde öngörülen ödeme plani hükmündedir. Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarinin vadesinde ödenmemesi halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi disinda herhangi bir isim altinda yükümlülük altina sokulamaz.
Kredi veren faiz artirimini otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadir. Kredi veren tarafindan artirilan faiz orani geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç altmis gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdigi takdirde faiz artisindan etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi karti ile satin alindigi durumlarda, satici veya saglayici, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altinda ilave ödemede bulunmasini isteyemez.
Süreli yayinlar
Madde 11- Süreli yayin kuruluslarinca düzenlenen ve her ne amaç ve sekilde olursa olsun, bilet, kupon, istirak numarasi, oyun, çekilis ve benzeri yollarla süreli yayin disinda ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildigi durumlarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afis, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi süreli yayincilik amaçlarina aykiri olmayan kültürel ürünler disinda hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dagitimi yapilamaz. Bu amaçla kampanya düzenlenmesi halinde, kampanya süresi altmis günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafindan karsilanmasi istenemez.
Süreli yayin kurulusu, kampanyaya ait reklam ve ilânlarinda, kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine iliskin programini ilân etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasini, kampanyanin bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek zorundadir.
Kampanya süresince, süreli yayinin satis fiyati, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtigi maliyet artisi nedeniyle artirilamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dagitimi bölünerek yapilamayacagi gibi, bu mal veya hizmetin ayrilmaz ya da tamamlayici parçalari da ayri bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasinda, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete iliskin islemler bagimsiz bir kampanya olarak kabul edilir.
Süreli yayin kuruluslari tarafindan düzenlenmeyen, ancak süreli yayinla dogrudan veya dolayli irtibatlandirilan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.
Abonelik sözlesmeleri
Madde 11/A- Her türlü abonelik sözlesmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini saticiya yazili olarak bildirmek kaydiyla aboneliklerine tek tarafli son verebilirler.
Satici tüketicinin abonelige son verme istegini, yazili bildirimin kendisine ulastigi tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayin aboneligine son verme istegi ise; yazili bildirimin saticiya ulastigi tarihten itibaren günlük yayinlarda onbes gün, haftalik yayinlarda bir ay, aylik yayinlarda üç ay sonra yürürlüge girer. Daha uzun süreli yayinlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayini müteakiben yürürlüge konulur.
Satici, abone ücretinin geri kalan kismini hiçbir kesinti yapmaksizin onbes gün içinde iade etmekle yükümlüdür.
Fiyat etiketi
Madde 12- Perakende satisa arz edilen mallarin veya ambalajlarinin yahut kaplarinin üzerine kolaylikla görülebilir, okunabilir sekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayirici özelliklerini içeren etiket konulmasi, etiket konulmasi mümkün olmayan hallerde ayni bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek sekilde uygun yerlere asilmasi zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarini gösteren listeler de birinci fikraya göre düzenlenerek asilir.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyati arasinda fark olmasi durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satis yapilir.
Fiyati; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluslari veya kamu kurumu niteliginde meslek kuruluslari tarafindan belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatin üzerinde bir fiyatla satisa sunulmasi yasaktir.
Bakanlik, etiket ve tarife listelerinin seklini, içerigini, usul ve esaslarini bir yönetmelikle düzenler. Bakanlik ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanmasi ve izlenmesine iliskin isleri yürütmekle ayri ayri görevlidirler.
Garanti belgesi
Madde 13- Imalatçi veya ithalatçilar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi mallari için Bakanlikça onayli garanti belgesi düzenlemek zorundadir. Mala iliskin faturanin tarih ve sayisini içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumlulugu satici, bayi veya acenteye aittir. Garanti süresi malin teslim tarihinden itibaren baslar ve asgari iki yildir. Ancak, özelligi nedeniyle bazi mallarin garanti sartlari, Bakanlikça baska bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satici; garanti belgesi kapsamindaki mallarin, garanti süresi içerisinde arizalanmasi halinde mali isçilik masrafi, degistirilen parça bedeli ya da baska herhangi bir ad altinda hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.
Tüketici onarim hakkini kullanmissa, garanti süresi içerisinde sik arizalanmasi nedeniyle maldan yararlanamamanin süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin asilmasi veya tamirinin mümkün bulunmadiginin anlasilmasi hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diger seçimlik haklarini kullanabilir. Satici bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satici, bayi, acente, imalatçi-üretici ve ithalatçi müteselsilen sorumludur.
Tüketicinin mali kullanim kilavuzunda yer alan hususlara aykiri kullanmasindan kaynaklanan arizalar, iki ve üçüncü fikra hükümleri kapsami disindadir.
Bakanlik, hangi sanayi mallarinin garanti belgesi ile satilmak zorunda bulundugunu ve bu mallarin arizalarinin tamiri için gereken azami süreleri Türk Standartlari Enstitüsünün görüsünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Tanitma ve kullanma kilavuzu
Madde 14- Yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarinin tanitim, kullanim, bakim ve basit onarimina iliskin Türkçe kilavuzla ve gerektiginde uluslararasi sembol ve isaretleri kapsayan etiketle satilmasi zorunludur.
Bakanlik, sanayi mallarindan hangilerinin tanitma ve kullanim kilavuzu ve etiket ile satilmak zorunda bulundugunu ve bunlarda bulunmasi gereken asgari unsurlari Türk Standartlari Enstitüsünün görüsünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Satis sonrasi hizmetler
Madde 15- Imalatçi veya ithalatçilar, sattiklari, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi mallari için o malin Bakanlikça tespit ve ilân edilen kullanim ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakim ve onarim hizmetlerini sunmak zorundadirlar.
Imalatçi veya ithalatçilarin bulundurmalari gereken yedek parça stok miktari Bakanlikça belirlenir.
Ithalatçinin herhangi bir sekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanim ömrü süresince bakim ve onarim hizmetlerini, o malin yeni ithalatçisi sunmak zorundadir.
Bakanlik, hangi mallar için servis istasyonlari kurulmasinin zorunlu oldugu ile servis istasyonlarinin kurulus ve isleyisine dair usul ve esaslari Türk Standartlari Enstitüsünün görüsünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Garanti belgesiyle satilmak zorunda olan bir sanayi malinin garanti süresi sonrasinda arizalanmasi durumunda, o malin Bakanlikça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarimi zorunludur.
Ticari reklam ve ilanlar
Madde 16- Ticari reklam ve ilânlarin kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kisilik haklarina uygun, dürüst ve dogru olmalari esastir.
Tüketiciyi aldatici, yaniltici veya onun tecrübe ve bilgi noksanliklarini istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenligini tehlikeye düsürücü, siddet hareketlerini ve suç islemeyi özendirici, kamu sagligini bozucu, hastalari, yaslilari, çocuklari ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilânlar ve örtülü reklam yapilamaz.
Ayni ihtiyaçlari karsilayan ya da ayni amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karsilastirmali reklamlari yapilabilir.
Reklam veren, ticari reklam veya ilânda yer alan somut iddialari ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler, reklamcilar ve mecra kuruluslari bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler.
Reklam kurulu
Madde 17- Ticari reklam ve ilânlarda uyulmasi gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve ilânlari incelemek ve inceleme sonucuna göre, 16 nci madde hükümlerine aykiri reklam ve ilânlari üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya ayni yöntemle düzeltme ve/veya para cezasi verme hususlarinda görevli bir Reklam Kurulu olusturulur. Reklam Kurulu kararlari Bakanlikça uygulanir.
Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilânlarda uyulmasi gereken ilkeleri belirlemede; ülke kosullarinin yani sira, reklamcilik alaninda evrensel kabul görmüs tanim ve kurallari da dikkate alir.
Baskanligi, Bakanin görevlendirecegi ilgili Genel Müdür tarafindan yürütülen Reklam Kurulu;
a) Bakanlikça ilgili Genel Müdür Yardimcilari arasindan görevlendirilecek bir üye,
b) Adalet Bakanliginca, bu Bakanlikta idari görevlerde çalisan hakimler arasindan görevlendirilecek bir üye,
c) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunca görevlendirilecek reklam konusunda uzman bir üye,
d) Yüksekögretim Kurulunun reklamcilik alaninda uzman üniversite ögretim elemanlari arasindan seçecegi bir üye,
e) Türk Tabibleri Birligi Merkez Konseyinin görevlendirecegi doktor bir üye,
f) Türkiye Barolar Birliginin görevlendirecegi avukat bir üye,
g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliginin degisik sektörlerden görevlendirecegi dört üye,
h) Türkiye'deki tüm gazeteciler derneklerinin kendi aralarindan seçecegi bir üye,
i) Reklamcilar derneklerinin veya varsa üst kuruluslarinin seçecegi bir üye,
j) Tüketici Konseyinin Konseye katilan tüketici örgütü temsilcileri arasindan seçecegi veya üst örgütlerinin görevlendirecegi bir üye,
k) Türkiye Ziraat Odalari Birliginin görevlendirecegi bir üye,
l) Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunun görevlendirecegi bir üye,
m) Türk Standartlari Enstitüsünden bir üye,
n) Diyanet Isleri Baskanligindan bir üye,
o) Türk Mühendis ve Mimar Odalari Birliginden bir üye,
p) Isçi sendikalari konfederasyonlarindan bir üye,
r) Memur sendikalari konfederasyonlarindan bir üye,
s) Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müsavirler ve Yeminli Mali Müsavirler Odalari Birliginin görevlendirecegi bir üye,
t) Ankara, Istanbul ve Izmir Büyüksehir Belediyelerinin kendi aralarindan seçecegi bir üye,
u) Türk Eczacilar Birliginden bir üye,
v) Türk Dis Hekimleri Birliginden bir üye olmak üzere yirmibes üyeden olusur.
Kurul üyelerinin görev süreleri üç yildir. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple bosaldigi takdirde bosalan yerlere üçüncü fikra esaslari dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim yapilir.
Kurul en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyuldugu her zaman Baskanin çagrisi üzerine toplanir.
Kurul, Baskan dahil en az ondört üyenin hazir bulunmasi ile toplanir ve toplantiya katilanlarin çogunlugu ile karar verir.
Kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonlari kurabilir. Kurulun bu komisyonlarda görev yapmasini uygun görecegi kamu personeli, ilgili kamu kuruluslarinca görevlendirilir.
Kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi olanlara verilecek huzur hakki ile kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur ücreti Maliye Bakanliginin uygun görüsü alinarak Bakanlikça belirlenir.
Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlik tarafindan yerine getirilir.
Reklam Kurulu kararlari, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydinlatilmasi ve ekonomik çikarlarinin korunmasi amaciyla Reklam Kurulu Baskanliginca açiklanir.
Reklam Kurulunun görevleri, kurulus, çalisma usul ve esaslari ile sekretarya hizmetlerinin ne suretle yerine getirilecegi Bakanlik tarafindan çikarilacak bir yönetmelikle belirlenir.
Tehlikeli mal ve hizmetler
Madde 18- Tüketicinin kullanimina sunulan mal ve hizmetlerin kisi beden ve ruh sagligi ile çevreye zararli veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu mallarin emniyetle kullanilabilmesi için üzerine veya ekli kullanim kilavuzlarina, bu durumla ilgili açiklayici bilgi ve uyarilar, açikça görülecek ve okunacak sekilde konulur veya yazilir.
Bakanlik, hangi mal veya hizmetlerin açiklayici bilgi ve uyarilari tasimasi gerektigini ve bu bilgi ve uyarilarin seklini ve yerini ilgili bakanlik ve diger kuruluslarla birlikte tespit ve ilânla görevlidir.
Madde 19- Tüketiciye sunulan mal ve hizmetler; ilgili bakanliklar tarafindan Resmi Gazetede yayimlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulmasi zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun olmalidir.
Ilgili bakanliklar, bu esaslara göre denetim yapmak veya yaptirmakla görevlidir. Mal ve hizmet denetimine iliskin usul ve esaslar her bir ilgili bakanlikça ayri ayri tespit ve ilân edilir.
Tüketicinin egitilmesi
Madde 20- Tüketicinin egitilmesi konusunda örgün ve yaygin egitim kurumlarinin ders programlarina, Millî Egitim Bakanliginca gerekli ilaveler yapilir.
Tüketicinin egitilmesi ve bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine iliskin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi ile Bakanlikça tespit ve ilân olunur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Tüketici Kuruluslari
Tüketici konseyi
Madde 21- Tüketicinin sorunlarinin, ihtiyaçlarinin ve çikarlarinin korunmasina iliskin gerekli tedbirleri arastirmak, sorunlarin evrensel tüketici haklari dogrultusunda çözülmesi için alinacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasina yönelik tedbirlere dair görüsleri, ilgili mercilerce öncelikle ele alinmak üzere iletmek amaciyla, Bakanligin koordinatörlügünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur.
Tüketici Konseyi, Bakanin veya görevlendirecegi bir Bakanlik görevlisinin baskanliginda, Adalet, Içisleri, Maliye, Milli Egitim, Saglik, Ulastirma, Tarim ve Köyisleri, Sanayi ve Ticaret, Turizm ve Çevre bakanliklari ile Devlet Planlama Teskilati Müstesarligi, Hazine Müstesarligi, Dis Ticaret Müstesarligi, Türk Patent Enstitüsü Baskanligi, Devlet Istatistik Enstitüsü Baskanligi, Türk Standartlari Enstitüsü Baskanligi, Rekabet Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Enerji Piyasasi Düzenleme Kurumu, Telekomünikasyon Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite Merkezi, Diyanet Isleri Baskanligi, büyük sehir belediyeleri, il belediyelerini temsilen Türk Belediyeler Birligi, isçi sendikalari konfederasyonlari, memur sendikalari konfederasyonlari,Türkiye Isveren Sendikalari Konfederasyonu, Türkiye Milli Kooperatifler Birligi, Yüksekögretim Kurulu, Türkiye Barolar Birligi, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müsavirler ve Yeminli Mali Müsavirler Odalari Birligi, Türk Mühendis ve Mimar Odalari Birligi, Türk Eczacilar Birligi, Türk Tabipleri Birligi, Türk Dishekimleri Birligi, Türk Veteriner Hekimleri Birligi, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlari Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birligi, Türkiye Bankalar Birligi, Türkiye Seyahat Acenteleri Birligi, Türkiye Otelciler Birligi, Türkiye Ziraat Odalari Birligi, Tüketim Kooperatifleri Merkez Birligi, Ahilik Arastirma ve Kültür Vakfi ve tüketici örgütleri temsilcilerinden olusur.
Tüketici Konseyini olusturan kurum ve kuruluslarin temsilcilerinin sayi ve nitelikleri ile Tüketici Konseyine katilabilmek için tüketici örgütlerinin sahip olmalari gereken asgari üye sayisi ve bu örgütlerin Tüketici Konseyine gönderecekleri temsilci sayisi Bakanlikça belirlenir. Ancak, kamu kurum ve kuruluslarindan gelen temsilcilerin sayisi, hiçbir sekilde Tüketici Konseyinin toplam üye sayisinin yüzde ellisinden fazla olamaz. Tüketici Konseyi yilda en az bir kez toplanir.
Tüketici Konseyinin çalisma usul ve esaslari ile diger hususlar Bakanlikça çikarilacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Tüketici sorunlari hakem heyeti
Madde 22- Bakanlik, il ve ilçe merkezlerinde, bu Kanunun uygulamasindan dogan uyusmazliklara çözüm bulmak amaciyla en az bir tüketici sorunlari hakem heyeti olusturmakla görevlidir.
Baskanligi Sanayi ve Ticaret Il Müdürü veya görevlendirecegi bir memur tarafindan yürütülen tüketici sorunlari hakem heyeti; belediye baskaninin konunun uzmani belediye personeli arasindan görevlendirecegi bir üye, baronun mensuplari arasindan görevlendirecegi bir üye, ticaret ve sanayi odasi ile esnaf ve sanatkar odalarinin görevlendirecegi bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere baskan dahil bes üyeden olusur. Ticaret ve sanayi odasi ya da ayri ayri kuruldugu yerlerde ticaret odasi ile esnaf ve sanatkar odalarinin görevlendirecegi üye, uyusmazligin satici tarafini olusturan kisinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmamasina göre ilgili odaca görevlendirilir.
Bakanlik tasra teskilatinin bulunmadigi il ve ilçelerde tüketici sorunlari hakem heyetinin baskanligi en büyük mülki amir ya da görevlendirecegi bir memur tarafindan yürütülür. Tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafindan temsil edilir. Tüketici sorunlari hakem heyetinin olusumunun saglanamadigi yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince re'sen doldurulur.
Tüketici sorunlari hakem heyetlerinde heyetin çalismalarina ve kararlarina esas olacak dosyalari hazirlamak ve uyusmazliga iliskin raporu sunmak üzere en az bir raportör görevlendirilir.
Degeri besyüz milyon liranin altinda bulunan uyusmazliklarda tüketici sorunlari hakem heyetlerine basvuru zorunludur. Bu uyusmazliklarda heyetin verecegi kararlar taraflari baglar. Bu kararlar Icra ve Iflas Kanununun ilamlarin yerine getirilmesi hakkindaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara karsi onbes gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. Itiraz, tüketici sorunlari hakem heyeti kararinin icrasini durdurmaz. Ancak, talep edilmesi sartiyla hakim, tüketici sorunlari hakem heyeti kararinin icrasini tedbir yoluyla durdurabilir. Tüketici sorunlari hakem heyeti kararlarina karsi yapilan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin verecegi karar kesindir.
Degeri besyüz milyon lira ve üstündeki uyusmazliklarda tüketici sorunlari hakem heyetlerinin verecekleri kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Kararlarin baglayici veya delil olacagina iliskin parasal sinirlar her yilin Ekim ayi sonunda Devlet Istatistik Enstitüsünün Toptan Esya Fiyatlari Endeksinde meydana gelen yillik ortalama fiyat artisi oraninda artar. Bu durum, Bakanlikça her yil Aralik ayi içinde Resmi Gazetede ilân edilir.
25 inci maddede cezai yaptirima baglanmis hususlar disindaki tüm uyusmazliklar, tüketici sorunlari hakem heyetlerinin görev ve yetkileri kapsamindadir.
Tüketici Sorunlari Hakem Heyetleri Baskan ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakki veya huzur ücretinin ödenmesine iliskin esas ve usuller, bir ayda ödenecek tutar 2000 gösterge rakaminin memur aylik katsayisiyla çarpimi sonucu bulunacak miktari geçmemek üzere Maliye Bakanliginin uygun görüsü alinarak Bakanlikça belirlenir.
Tüketici sorunlari hakem heyetlerinin kurulmasi, çalisma usul ve esaslari ile diger hususlar Bakanlikça çikarilacak bir yönetmelikte düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yargilama ve Cezaya Iliskin Hükümler
Tüketici mahkemeleri
Madde 23- Bu Kanunun uygulanmasiyla ilgili olarak çikacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakilir. Tüketici mahkemelerinin yargi çevresi, Hakimler ve Savcilar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlikça açilacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftir. Tüketici örgütlerince açilacak davalarda bilirkisi ücretleri, 29 uncu maddeye göre kaydedilen özel ödenekten Bakanlikça karsilanir. Davanin, davali aleyhine sonuçlanmasi durumunda, bilirkisi ücreti 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümlerine göre davalidan tahsil olunarak 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir. Tüketici mahkemelerinde görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babi, Dördüncü Fasli hükümlerine göre yürütülür.
Tüketici davalari tüketicinin ikametgahi mahkemesinde de açilabilir.
Bakanlik ve tüketici örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykiri durumun ortadan kaldirilmasi amaciyla tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.
Gerekli hallerde tüketici mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasina karar verebilir. Tüketici Mahkemesince uygun görülen tedbir kararlari, masrafi daha sonra haksiz çikan taraftan alinmak ve 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilmek üzere, ülke düzeyinde yayinlanan gazetelerden birinde Basin Ilan Kurumunca ve ayrica varsa davanin açildigi yerde yayinlanan mahalli bir gazetede derhal ilân edilir.
Kanuna aykiri durumun ortadan kaldirilmasina yönelik Tüketici Mahkemesi kararlari ise masrafi davalidan alinmak üzere ayni yöntemle derhal ilân edilir.
Üretimin satisin durdurulmasi ve malin toplatilmasi
Madde 24- Satisa sunulan bir seri malin ayipli olmasi durumunda Bakanlik, tüketiciler veya tüketici örgütleri, ayipli seri malin üretiminin ve satisinin durdurulmasi ve satis amaciyla elinde bulunduranlardan toplatilmasi için dava açabilir.
Satisa sunulan bir seri malin ayipli oldugunun mahkeme karari ile tespit edilmesi halinde, malin satisi geçici olarak durdurulur. Mahkeme kararinin teblig tarihinden itibaren en geç üç ay içinde malin ayibinin ortadan kaldirilmasi için üretici-imalatçi ve/veya ithalatçi firma uyarilir. Malin ayibinin ortadan kalkmasinin imkânsiz olmasi halinde mal, üretici-imalatçi ve/veya ithalatçi tarafindan toplanir veya toplattirilir. Toplatilan mallar tasidiklari risklere göre kismen veya tamamen imha edilir veya ettirilir.
Satisa sunulan bir seri malin, tüketicinin güvenligini tehlikeye sokan ayip tasimasi durumunda, 4703 sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanun hükümleri saklidir.
Ayipli mallari satin alan tüketicilerin ugradiklari maddî ve manevî zararlar nedeniyle dava açma haklari saklidir.
4 üncü maddenin altinci fikrasi hükümlerine tâbi bir seri ayipli malin satisa arz edilmesi durumunda bu madde hükümleri uygulanmaz.
Olduklarindan farkli görünen mallar
Madde 24/A- Gida ürünü olmamalarina ragmen, sahip olduklari sekil, koku, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutlari nedeniyle olduklarindan farkli görünen ve bu sebeple de tüketiciler tarafindan gida ürünleriyle karistirilarak tüketicilerin sagligini ve güvenligini tehlikeye atan mallarin üretilmesi, pazarlanmasi, ithalati ve ihracati yasaktir.
Mal piyasaya sürülmüsse, 4703 sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanun hükümleri uygulanir.
Oldugundan farkli görünen mali satin alan tüketicilerin ugradiklari maddi ve manevi zararlar nedeniyle dava açma haklari saklidir.
Cezalar
Madde 25-6 nci maddenin yedinci fikrasi uyarinca, Bakanlikça belirlenen usul ve esaslara aykiriligi tespit edilen her bir sözlesme için 50 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir.
4 üncü maddenin yedinci fikrasinda, 5 inci maddede, 6 nci maddenin altinci fikrasinda, 6/A maddesinde, 6/B, 6/C maddeleri uyarinca Bakanlikça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci maddenin besinci fikrasinda, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede, 10/A maddesinde, 11/A maddesinin ikinci ve dördüncü fikralarina, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere aykiri hareket edenler hakkinda 100 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir.
7 nci maddenin dördüncü ve altinci fikralari ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykiri hareket edenler hakkinda 250 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir.
20 nci maddenin ikinci fikrasi uyarinca Bakanlikça tespit ve ilân olunan usul ve esaslara aykiriliga 500 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir. Aykirilik ülke düzeyinde yayin yapan radyo ve televizyonlarca gerçeklestirilmisse cezanin on kati uygulanir.
18 inci maddeye aykiri hareket eden üretici-imalatçi ve ithalatçi hakkinda 1.000 Yeni Türk Lirası para cezasi, satici-saglayici hakkinda ise bu cezanin beste biri uygulanir.
19 uncu maddenin birinci fikrasina aykiri hareket edenler hakkinda 2.000 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir.
11 inci maddeye aykiri hareket edenler hakkinda 5.000 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir. Aykirilik ülke düzeyinde yayim yapan süreli yayin ile gerçeklesmisse cezanin yirmi kati uygulanir. Bakanlik, ayrica süreli yayin kurulusundan kampanyanin ve kampanyaya iliskin her türlü reklam ve ilânin durdurulmasini ister. Bu istege ragmen aykiriligin devami halinde, reklam ve ilânin durdurma zorunlulugunun dogdugu tarihten itibaren her sayi- gün için 100.000 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir. Bakanlik, kampanyanin ve kampanyaya iliskin her türlü reklam ve ilânin durdurulmasi talebi ile Tüketici Mahkemesine basvurur.
16 nci maddeye aykiri hareket edenler hakkinda üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya düzeltme ve/veya 3.500 Yeni Türk Lirası para cezasi uygulanir. Reklam Kurulu, ihlalin niteligine göre bu cezalari birlikte veya ayri ayri verebilir. 16 nci maddeye aykirilik, ülke düzeyinde yayin yapan yazili, sözlü, görsel ve sair araçlar ile gerçeklesmis ise, para cezasi on kati olarak uygulanir.
7 nci maddenin yedinci ve sekizinci fikralarina aykiri hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura bedeli oraninda para cezasi uygulanir. Kampanyayi düzenleyen, tüketici kampanyadan ayrildiginda, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci fikrasina aykiri hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya düzenlemeleri için bir hafta süre taninir. Bu sürenin bitiminde aykiriligin devam ettiginin tespiti halinde, bu hükme aykiri hareket edenlerle 24 ve 24/A maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykiri hareket edenlere 50.000 Yeni Türk Lirası lira para cezasi uygulanir.
Yukaridaki fikralarda belirtilen para cezalari, fiilin bir yil içerisinde tekrari halinde iki misli olarak uygulanir. Para cezalari her yil basinda 765 sayili Türk Ceza Kanununun ek 2 nci madde hükümleri uyarinca artirilir.
Bu Kanunda yazili fiiller hakkinda diger kanunlarda da para cezasi öngörülmüsse agir olan ceza uygulanir.
Cezalarda yetki, itiraz ve zamanasimi
Madde 26- 25 inci maddenin bir, dört, yedi, sekiz, dokuz ve onuncu fikralarindaki cezalar Bakanlik tarafindan, diger fikralarindaki cezalar o yerin mülki amiri tarafindan uygulanir.
Bu Kanunda düzenlenen her türlü para cezasi, idari niteliktedir. Bu cezalara karsi teblig tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Itiraz, idarece verilen cezanin yerine getirilmesini durdurmaz.
25 inci maddeye göre verilen para cezalari, Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Bu Kanunda düzenlenen idari para cezalarinin verilmesine iliskin ceza zamanasimi süresi bir yildir. Zamanasimi süresi, bu Kanun hükümlerine aykiri fiilin islendigi tarihte baslar.
Sürekli veya tekrarlanan ihlaller söz konusu ise süre, ihlalin sona erdigi ya da en son tekrarlandigi günden itibaren baslar. Karar aleyhine yargi yoluna basvurulmus olmasi tahsil zamanasimini keser.
Cezalar, cezayi vermeye yetkili merci tarafindan yedi gün içerisinde ilgilinin mensup oldugu meslek kurulusuna bildirilir.
BESINCI KISIM
Çesitli Hükümler
Denetim
Madde 27- Bu Kanunun uygulamasinda, Bakanlik müfettisleri ve kontrolörleri ile Bakanlikça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika, magaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan ve/veya satilan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme ve arastirma yapmaya yetkilidirler.
Bu Kanunun kapsamina giren hususlarda yetkili ve görevli kisi ve kuruluslara her türlü bilgi ve belgelerin dogru olarak gösterilmesi ve asil ve onayli kopyalarinin verilmesi zorunludur.
Laboratuar
Madde 28- Bakanlik ilaç, müstahzar, kozmetik ve gida maddeleri analizleri hariç olmak üzere, bu Kanunun uygulanmasi için resmi ve özel kuruluslarin kurulu bulunan laboratuvarlarindan yararlanabilir.
Bakanlikça yapilan denetimler sirasinda alinan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya özel kurulus laboratuvarlarinda yaptirilabilir. Test ve muayene ücretleri 29 uncu maddedeki özel ödenekten karsilanir. Test ve muayene sonuçlarinin ilgili standarda veya teknik düzenlemeye aykiri çikmasi halinde buna iliskin tüm giderler üretici veya ithalatçi tarafindan ödenir. Bu giderler, 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Tahsil olunan test ve muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir.
Ödenek
Madde 29- Tüketici Konseyi, tüketici sorunlari hakem heyetleri ve Reklam Kurulunun kurulus ve çalismalarina iliskin masraflar, tüketici dernekleri ve bunlarin üst kuruluslarina yapilacak maddi yardimlar, Bakanligin tüketicinin korunmasi amacina yönelik masraflari, sair harcamalar ve usul ve esaslari Maliye Bakanliginin uygun görüsü üzerine Sanayi ve Ticaret Bakanliginca tespit edilecek miktarlarda personele yapilacak ek ödemede;
a) Bakanlik bütçesine konulacak ödenekten,
b) Yeni kurulacak olan anonim ve limited sirket statüsündeki tüm ortakliklarin sermayelerinin ve sermaye artirimi halinde, artan kismin binde biri nispetinde yapilacak ödemelerden karsilanir.
(b) bendinde belirtilen gelirler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi veya muhabiri olan T.C. Ziraat Bankasi nezdinde açilacak hesapta toplanir. Bu hesapta toplanan tutarlarin yüzde altmisi Sanayi ve Ticaret Bakanligi Merkez Saymanlik Müdürlügü hesabina, yüzde kirki Rekabet Kurumu hesabina her ay sonunda aktarilir.
Merkez Saymanlik Müdürlügü hesabina aktarilan tutarlar bir yandan bütçeye özel gelir, diger yandan Maliye Bakanliginca, Sanayi ve Ticaret Bakanligi bütçesinde mevcut veya yeni açilacak tertiplere özel ödenek kaydedilir.
Bakanlik bütçesine özel ödenek olarak kaydedilen tutarlardan bir kismi; en az bes yildir faaliyette bulunan ticari, siyasi ve idari kuruluslardan bagimsiz tüketici dernekleri ile bunlarin üst kuruluslarinin yapacagi faaliyetleri içeren projelerin desteklenmesinde kullanilir. Bu hesaptan, tüketici dernekleri ve bunlarin üst kuruluslarinin yönetim ve denetim kurullarinda görev alanlara huzur hakki ve maas adi altinda herhangi bir ödeme yapilamaz. Bu hesaptan yararlanacak tüketici dernekleri ve bunlarin üst kuruluslarinin tasiyacagi diger kriterler, Sanayi ve Ticaret Bakanligi ile Maliye Bakanliginin birlikte hazirlayacagi bir yönetmelikle düzenlenir.
Bu suretle özel ödenek kaydedilen miktarlardan yili içerisinde harcanmayan tutarlari ertesi yil bütçesine devren özel gelir ve özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakani yetkilidir.
Diger hükümler
Madde 30- Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanir.
Yönetmelikler ve diger düzenlemeler
Madde 31- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yayimi tarihinden itibaren bir yil içerisinde ilgili kamu kuruluslari, mesleki üst kuruluslar ve tüketici örgütlerinin görüsleri alinarak Bakanlikça çikarilir. Bakanlik, bu Kanunun uygulanmasiyla ilgili olarak mevzuat çerçevesinde gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Kaldırılan hükümler
Madde 32-3489 sayili Pazarliksiz Satis Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayili Ithal veya Yurt Içinde Imal Edilen Tasit Araçlari, Motor, Makina Alet ve Cihazlarin Tanitmalik ile Birlikte Satisi Hakkinda Kanun, 3003 sayili Endüstriyel Mamulatin Maliyet ve Satis Fiyatlarinin Kontrolü ve Tespiti Hakkinda Kanun yürürlükten kaldirilmistir.
Geçici Madde 1- Bu Kanunun yayimindan önce borçlunun temerrüdü nedeniyle ödenmeyerek icra takibi asamasina gelen veya icra takibine konu edilen kredi karti borçlari, temerrüt tarihindeki ana paraya, yillik yüzde elliyi geçmemek üzere gecikme faizi uygulanmak suretiyle oniki esit taksitte ödenir.
Kredi karti borçlari nedeniyle gerçeklestirilen her türlü takip, yukarida yer alan hükme göre ilk taksidin ödenmesiyle durur ve son taksidin ödenmesiyle birlikte tüm sonuçlariyla ortadan kalkar.
Bu madde hükümleri, tüketicinin kredi verene, Kanunun yayimi tarihinden itibaren otuz gün içinde yazili müracaat etmesi halinde uygulanir.
Yürürlük
Madde 33- Bu Kanunun; 29 nci maddesi ile geçici 1 inci maddesi yayimi tarihinde, diger maddeleri ise yayimi tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüge girer.
Yürütme
Madde 34- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Size daha iyi hizmet verebilmek için sitemizde çerezlere yer veriyoruz. Sitemizi kullandığınız sürece Gizlilik ve Çerez Politikamızı kabul etmektesiniz.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
-HDMI-DP-AM5.jpg)
-HDMI-DP-AM5-2.jpg)